ضرورت تبدیل«کارآفرینی حسب ضرورت» به«کارآفرینی مبتنی بر تشخیص فرصت و نوآوری»
18 فروردین 95 - 00:01  | 1707 بازدید

 

گیلان فردا- دکتر کیوان محمدی، رییس سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان گیلان ضمن قدردانی از مدیران و کارشناسانی که با جدیت مباحث جلسات توسعه در سازمان مدیریت را دنبال می کنند، می گوید:« برای اینکه کشور ما توسعه پیدا کند نیازمند برگزاری جلسات کارشناسی و دقیق هستیم. جلساتی که همچون کارگاه آموزشی از زوایای مختلف موضوعات مرتبط را بررسی کرده و موجب افزایش دانایی شود. و ما در جلسات توسعه سازمان مدیریت استان گیلان که از سوی اساتید و صاحبنظران ارایه می شود، به دنبال مخاطبانی هستیم که بتوانند طی برگزاری این جلسات در راستای رسیدن به توسعه پایدار، راه هایی را برای افزایش رفاه عمومی جامعه، بهبود محیط زیست، افزایش راندمان در بخش های کشاورزی و صنعت، بهره مندی از ظرفیت های گردشگری استان و ...ارایه نمایند.

دکتر شراره کاووسی، مدیر مرکز آموزش و پژوهش های توسعه و آینده نگری سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان گیلان نیز با اشاره به احیاء سازمان مدیریت در مرداد ماه، به تغییر سیاست های مرکز به سوی دیدگاه توسعه ای در بخش آموزش، پژوهش و آینده نگری اشاره کرد و گفت: جلسات توسعه با حضور اساتید گیلانی و کشوری و با هدف شناخت بیشتر عوامل تاثیرگذار در تحقق توسعه پایدار به طور ماهانه برگزار می شود و تاکنون هفت نشست در این خصوص در سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان گیلان برگزار شده است.

 

نشست پنجم: ظرفیت جذب و موضوع کارآفرینی

دکتر حسن طایی، مشاور وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی:

 

- بسیاری از کشورهای در حال توسعه علیرغم برخورداری از درآمدهای ارزی و منابع

تولیدی فراوان نتوانسته اند رشدی قابل توجه در مقایسه با متوسط جهانی داشته

باشند.

- فقدان رشدی متناسب با منابع تولیدی که سالانه به اقتصاد این کشورها تزریق می

شود، آنها را با پدیده استفاده نامطلوب از منابع در اختیار که به صورت تحولات بهره

وری عوامل تولید متجلی می شود، مواجه ساخته است.

- امروزه اقتصادی را می توان خوب مدیریت شده نامید که از بالاترین سطوح بهره وری

عوامل تولید برخوردار باشد. بهره وری خود مرهون نوآوری و رقابت پذیری بین

افراد، بنگاه ها، فعالیت ها، بازار ملی و بین المللی است.

-  سئوال اساسی که در اقتصاد ایران باید پاسخ داده شود این است که آیا

با توجه میزان توسعه یافتگی زیرساخت های ارتباطی، اطلاعاتی و سخت افزاری از

یک سو و زمینه های سیاسی، فرهنگی و اقتصادی از سوی دیگر امیدی برای ورود به

مرحله ای که بتواند منابع خویش را خوب مدیریت، رشدی پایدار را فراهم و ارتقاء

استاندارد زندگی را برای جامعه خویش به ارمغان بیاورد، وجود دارد؟

. - تعیین مرزی برای میزان رشد سرمایه گذاری ظرفیت جذب است که

به وسیله تمامی عوامل تولید داخلی، صاحبان عوامل تولید، کارگزاران

اقتصادی، ذینفعان در اقتصاد ملی، بازیگران اجتماعی فضای سرمایه

گذاری و محیط کسب و کار تعیین می شود.

- هرچه نسبت افزایش نهادها به افزایش تولید پائین تر باشد، نشان

دهنده وضعیت بهتر اقتصاد بوده، به طوری که با حجم کمتر عوامل تولید، تولید

بیشتری بدست می آید و مقیاس بهره وری و رقابت پذیری اقتصاد مناسب تر خواهد

بود

- برای افزایش سطح تولید، اشتغال و به تبع آنها رفاه اجتماعی باید به بخش عرضه اقتصاد توجه کرد.

- گسترش بخش عرضه اقتصاد یعنی توجه به میزان تولید بنگاه های موجود و سطح تولید بالقوه بنگاه هایی که تاسیس می شوند.

- بنگاه ها نیز برای بقا خود نیازمند بهبود ظرفیت جذب از طریق بهبود فرایند یادگیری، نوآوری و به کارگیری تکنولوژی های جدید هستند.

- حرکت در چارچوب فرایندهای فوق منجر به کاهش چشمگیر هزینه ها و تحولات

قابل توجه بهره وری و رقابت پذیری بنگاه ها در سطح اقتصاد ملی و جهانی خواهد

شد.

- در صورت رفع موانع داخلی و خارجی، بنگاه های ما باید بتوانند با شرکت های قدرتمندی که از لحاظ مالی به اندازه تولید ناخالص ملی برخی کشورها فروش دارند و همچنین به لحاظ علمی و تکنولوژیک از بسیاری کشورها برترند، رقابت و هماوردی کنند.

• این فضا در گام نخست مرهون فراهم کردن محیط مناسب کسب و کار است

- فضای مطلوب سرمایه گذاری، در گام نخست آماده کردن زیر ساخت های نوین ارتباطی و اطلاعاتی و نهادسازی های اجتماعی، اقتصادی توسط حکومت ها است. در گام دوم بهبود مهارت ها یا فراگیری پیوسته مهارت های مورد نیاز بازار کار و دانش های نوین توسط اعضای خانوارهاست. در گام سوم افزایش مهارت های سازمانی و مدیریت مشارکتی با کارکنان است.

- لازم است کارفرمایان در ایفای نقش ها و وظایف اجتماعی خود، با ارزش آفرینی و

کارآفرینی زمینه ظهور و بروز خلق فرصت ها را به وجود بیاورند.

- کارآفرین فردی است که با تکیه بر نوآوری، تشخیص فرصت ها و پذیرش مخاطره، ارزش اقتصادی و اجتماعی جدیدی جدید در سطح بنگاه، سازمان، بازار، جامعه و یا جهان ایجاد می کند.

نتایج مطالعات GEM  - گزارشات در ایران حاکی از آن است که فعالیت های کارآفرینی در

ایران نوآورانه و بر پایه تشخیص فرصت ها نبوده، بلکه حسب ضرورت و گریز از

بیکاری صورت می پذیرد.

- در ایران کسب و کارهای جدید ایجاد شده تفاوت چندانی با قدیمی ها از حیث بهره وری

به عبارتی کارآفرینی ، نوآوری و ایجاد ثروت ندارند و لذا قادر نیستند سهم چندانی در بهبود سرانه تولید ناخالص داخلی و سطح رفاه جامعه داشته باشند.

- دستیابی به اقتصاد دانش بنیان و مقاومتی بدون تغییر مدل کارآفرینی در ایران از

به «کارآفرینی مبتنی بر تشخیص فرصت و نوآوری» "«کارآفرینی حسب ضرورت»

و همچنین کاهش فاصله فناوری و بهبود ظرفیت نوآوری بنگاه های اقتصادی در ایران از طریق ارتقاء«کارآفرینی سازمانی» امکان پذیر نیست.

- تلاش کنیم که به جای حمایت های صرف مالی از مدعیان کارآفرینی، قوانین و مقررات را صریح، باثبات، دارای حداکثر ضمانت اجر، پیش بینی پذیر  و محیط کسب و کار را برای ظهور کارآفرینان بالقوه مساعد کنیم.

- اقتصاد را شفاف، رقابتی، غیر رانتی، سالم، بدون فساد، امن، دیوانسالاری را سهل و روان و چابک کرده، فرهنگ عمومی و جو اجتماعی را مناسب ظهور و فعالیت کارآفرینان کنیم.

 

نشست ششم، در جستجوی الگوی مناسب توسعه ملی و استانی

دکتر رضا رمضانی خورشید دوست استاد دانشگاه صنعتی امیرکبیر:

- باید به فکر توسعه ملی باشیم. همه چیز را مصرف می کنیم ولی به همان اندازه نمی سازیم و تولید نمی کنیم.

- توسعه، مجموعه ای از اقدامات است که فزونی کمی و کیفی توامان ایجاد می کند ودر مقابل آن رشد است.

- اگر فقط در کمیت پیشرفت کنیم، رشد اتفاق افتاده مثلا فقط اگر تعداد باسوادان افزایش یابد. ولی اگر این کار با کیفیت انجام شود یعنی با سواد خوب و کیفی داشته باشیم توسعه اتفاق افتاده است.

- وقتی توسعه در غرب اتفاق افتاد یعنی از زمان فتحعلیشاه و پس از آن احساس عقب ماندگی نسبت به دولت های دیگر در ایران رشد کرد.

- شکست های نظامی ایران و عثمانی، واردات قند و شکر و پارچه و اسلحه و... موجب شد تا با اعزام دانشجو به خارج از کشور در بخش های نقاشی و پزشکی، توپخانه، قفل سازی، هیأت، صنایع (در زمان قایم مقام )چاره اندیشی شود. ولی مقاومت ها و تنگ نظری ها باعث شد نتیجه مطلوب حاصل نشود.

- خفه کردن قایم مقام در 55 سالگی، رگ زدن امیر کبیر 13 روز پس از افتتاح دارالفنون، وقفه در اعزام دانشجو به خارج و ... موجب عدم پیشرفت شد.

- تقلید الگوی غرب بدون نظریه پردازی، ساده انگاری در مقابل دانش و فناوری، گسترش فرهنگ ترجیح منافع شخصی بر منافع ملت و ... باعث شد تا سال ها از روند واقعی توسعه دور بمانیم.

- توسعه و صنعتی شدن در دوره پهلوی اول با ایجاد نهادهای اداری و مدیریتی، حمایت از صنعتی شدن با حذف حقوق گمرکی، معافیت مالیاتی و اجرایی کردن الگوی ناقصی از توسعه غربی بدون توجه به ماهیت پیچیده توسعه هم نتوانست موفق باشد.

- ارایه نظریه های مختلف توسعه از جمله نوسازی یا توسعه سرمایه داری، رشد سوسیالیستی، رشد غیر سرمایه داری و یا پیروی از الگوی تلفیقی نوسازی و راه رشد غیر سرمایه داری در دوره پهلوی دوم هم مرد توجه قرار گرفت.

- حل مشکلات از یک نقطه امکان پذیر نیست. باید از چند نقطه و همزمان و با اراده قوی برای حل مشکلات اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و... اقدام کرد.

 

 

نشست هفتم، توسعه پایدار در چشم انداز جهانی

 دکتر علی نصیری اقدم، عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی:.

- توسعه پایدار یک رویکرد اثباتی با چارچوبی برای درک دنیای واقعی و هنجارهای آن است که  دارای چهار بعد رشد اقتصادی، شمول اجتماعی، پایداری زیست‌محیطی و حکمرانی خوب می باشد.

- یکی از اهداف برنامه‌ریزی توسعه، هدف‌گذاری برای آینده است. رشد اقتصادی رکن توسعه پایدار است. لذا بدون رشد اقتصادی توسعه پایدار امکان‌پذیر نیست.

- البته رشد اقتصادی زمانی رکن اساسی توسعه محسوب می‌شود که همه اقشار جامعه از منافع آن بهره‌مند شوند، نه اینکه عده‌ای درآمدهای کلان داشته باشند و عده‌ای دیگر در فقر اقتصادی به سر ببرند. لذا شمول اجتماعی، دومین رکن توسعه پایدار است.

- اگر به پایداری زیست‌محیطی به عنوان رکن سوم توسعه پایدار توجه نکنیم ادامه حیات برای انسان در کره زمین مشکل‌ساز می‌شود.

- حکمرانی خوب در سطح ملی و بین‌المللی چهارمین رکن توسعه پایدار است و باید یک سازماندهی شفاف و پاسخ گو در سطح مدیریت اجرایی وجود داشته باشد تا بتواند رشد اقتصادی، شمول اجتماعی و پایداری زیست‌محیطی را ایجاد کند.

 

- رشد پایین تولید جهانی طی مدت دو هزار سال گذشته ادامه داشت تا اینکه در سال 1750 و پس از عصر انقلاب صنعتی به‌مرور رشد تولیدات افزایش پیدا کرد که منجر به رشد نوین اقتصادی شد.

- از سال 1800 تا 2014، تولید ناخالص جهانی 275 برابر و تولید ناخالص جهانی سرانه 38 برابر شده است.

- رشد تولید ناخالص جهانی سرانه با بهبود بهداشت عمومی که یکی از پیامدهای رشد اقتصادی است، نیز مواجه بوده است. همچنین سایر شاخص‌های رفاه به تبع رشد اقتصادی، افزایش پیدا کرده‌اند.

- منابع، محیط مناسب کشاورزی، دسترسی به بازار(دریا)، همجواری، امراض و بیماری‌های واگیردار، توسعه دانش و سیاست از جمله عوامل طبقه‌بندی شده رشد در گستره تاریخ اقتصادی جهان است و الگوی رشد اقتصادی متاثر از جغرافیای کشورهاست. اگر نتوانیم از جغرافیای کشورمان استفاده کنیم، نمی‌توانیم انتظار رشد اقتصادی داشته باشیم. چون ایران دارای مزیت‌های فراوان جغرافیایی است.

- فاصله زمانی رساندن محصول به بازار هدف یکی از مؤلفه‌های تعیین‌کننده در بهبود فضای کسب و کار است، به همین دلیل استفاده از مزیت‌های جغرافیایی در توسعه پایدار تاثیرگذار است.

- بیش از یک‌میلیارد نفر از جمعیت جهان در فقر شدید هستند و جمعیت مذکور هنوز از منافع رشد بهره‌مند نشدند.

- نقش دولت توسعه‌گرا، تمهید رشد فقرزداست. پس باید رویکرد فقرزدایی در کشور ایجاد شود و ضریب جینی(ضریب نابرابری درون کشورها) به سمت صفر میل کند.

- بخشی از تغییرات آب و هوایی مربوط به گازهای گلخانه‌ای است. میزان گازهای گلخانه‌ای موجود در جو زمین نسبت به عصر وقوع انقلاب صنعتی شدیدا افزایش یافته و افزایش گازهای گلخانه‌ای نظیر دی‌اکسید کربن، باعث گرم شدن زمین و در نهایت ناپایداری زیست‌محیطی می‌شود. گازهای گلخانه‌ای تهدیدی برای تنوع زیستی و امنیت غذایی است.

 

- بالاآمدن سطح آب دریاها و اقیانوس‌ها و ایجاد طوفان‌های شدید ناشی از پدیده گرم شدن زمین است. سوخت‌های فسیلی عامل ایجاد اقتصاد مدرن است و دی‌اکسید کربن از سوزاندن سوخت‌های فسیلی به دست می‌آید لذا باید به سراغ فناوری‌های نوین برویم.

- اسیدیته شدن اقیانوس‌ها و نابودی حیات دریایی و آلودگی‌های ناشی از نیتروژن و فسفر موجود در کودهای شیمیایی از دیگر معضلات زیست‌محیطی است. 70 درصد آب شیرین جهان به کشاورزی اختصاص دارد و 20 درصد صرف صنعت و 10 درصد صرف شرب می‌شود. برداشت از منابع آب شیرین ایران در سال 58 حدود 70 میلیون مترمکعب بود، اما این رقم در سال 91 به یک میلیارد مترمکعب رسید. بسیاری از منابع آبی کشور امروز تهی شده که به ضرر کشاورزی و تامین مواد غذایی است