16 مهر 95 - 23:07  | 1700 بازدید

قسم به خورشید

قسم به  آفتاب

قسم  به  دریا

قسم به ...   

گیلان فردا- یکی دیگر از مهمانان  جلسات توسعه سازمان مدیریت و برنامه ریزی گیلان در تابستان 95 آیت الله محقق داماد بود. این استاد فرزانه در باره «الهیات محیط زیست با تکیه بر دیدگاه اسلام» و ضرورت حفظ محیط زیست و نقش علما در برهه کنونی در رابطه با محیط زیست به نکاتی اشاره کرد و گفت: امروز امر به معروف و نهی از منکر در حفظ محیط زیست و ایجاد فرهنگ حفظ محیط زیست خلاصه می شود.

آیا تعالیم دینی موجب سرکشی انسان نسبت به طبیعت است

آیت الله دکتر سید مصطفی محقق داماد، مجتهد و حقوق دان برجسته دانشگاه شهید بهشتی با اشاره به یکی از مقالات منتشر شده در مجله «ساینس» گفت: این مجله 140 سال قدمت دارد و در سال 1967 مقاله ای تحت عنوان «ریشه های تاریخی بحران زیست محیطی» چاپ کرد که غوغا برانگیز شده بود.

وی افزود: نویسنده این مقاله، عامل اصلی تخریب محیط زیست جهان امروز را دو دین یهودیت و مسیحیت معرفی کرد، زیرا براساس تعالیم این ادیان خداوند همه چیز را برای بشر فراهم کرده و لذا این تعالیم موجب سرکشی انسان نسبت به طبیعت و بازیچه قرار دادن محیط پیرامون خود شده است. اما علمای یهودی و مسیحی پاسخ علمی برای این ادعا نداشتند.

رئیس سابق سازمان بازرسی کشور با اشاره به انتشار کتاب «بشر و جهان طبیعت» در سال 1983، ادامه داد: نویسنده این کتاب هم با بیان آیه «اللَّهُ الَّذِی خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَأَنْزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَخْرَجَ بِهِ مِنَ الثَّمَرَاتِ رِزْقًا لَکُمْ وَسَخَّرَ لَکُمُ...» ادیان سه گانه ابراهیمی و در راس آن دین اسلام را عامل ویرانی محیط زیست جهان دانست.

دین نداشتن بهتر از کج فهمی دین است

آیت الله محقق داماد با بیان اینکه برخی از علما و فلاسفه به نام دین به میدان می روند، اضافه کرد: اما کسی که آیات قرآن را بدون تفسیر بفهمد، در واقع خطرناک ترین برداشت را از دین داشته است. فجایع و جنایاتی که امروز در منطقه خاورمیانه اتفاق می افتد، به نام اسلام و قرآن تمام می شود. قرآن در آیه 82 سوره الاسراء(وَنُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ مَا هُوَ شِفَاءٌ وَرَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِینَ وَلَا یَزِیدُ الظَّالِمِینَ إِلَّا خَسَارًا) این موضوع را پیش بینی کرده است.

مدرس دانشگاه شهید بهشتی، بی رحمی و سفاکی را ناشی از کج اندیشی در مورد قرآن دانست و گفت: قرآن همواره به تدبر، تفکر و ژرف نگری در آیات توصیه می کند. ضربه ای که تفکر عوام گرایانه به اقتصاد کشور وارد کرد ناشی از نفهمی قرآن و تعبیر نادرست از آیه «وَأَنْ لَیْسَ لِلْإِنْسَانِ إِلَّا مَا سَعَى» است لذا دین نداشتن بهتر از کج فهمی دین است.

صاحب اختیار و غایت بودن به معنی تخریب جهان نیست

این حقوقدان با بیان اینکه قرآن انسان را برترین معرفی کرده است، متذکر شد: حکمت و فلسفه اسلامی، انسان را هدف غایی طبیعت می داند، اما این برتری به معنی تصاحب طبیعت توسط انسان نیست. در واقع جهان در حال یک حرکت عمومی است و مقصد نهایی خداوند است.

به گزارش روابط عمومی سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان گیلان وی با بیان اینکه جهان از طریق انسان سیر الی الله دارد، تصریح کرد: صاحب اختیار بودن و غایت بودن به معنی تخریب جهان نیست، زیرا طبیعت مظهر خداست و انسان باید طبیعت را نمود حق بداند.

کریه ترین کار انسان، آلوده کردن نمود خداست

آیت الله محقق داماد با اشاره به آیه «سَنُرِیهِمْ آیَاتِنَا فِی الْآفَاقِ...»، خاطرنشان کرد: ترجمه «آیت» به معنی «نشانه» یکی از اشتباهات است و بهترین ترجمه فارسی آیت «نمود» می باشد؛ یعنی حق تعالی خودش را در طبیعت نشان می دهد و طراوت جهان طراوت خداست. انسان با ملاحظه نمود حق به خدا می رسد.

این استاد آلوده کردن طبیعت را آلوده کردن نمود و مظهر حق دانست و عنوان کرد: کریه ترین کار انسان، آلوده کردن نمود خداست لذا براساس آیه «تُسَبِّحُ لَهُ السَّمَاوَاتُ السَّبْعُ وَالْأَرْضُ وَمَنْ فِیهِنَّ...»، جهان متکلم است و تسبیح حق می کند، اما هم زبان بشر نیست. و اگر نگاه ما به طبیعت اینگونه باشد، دست از آلوده کردن آن برمی داریم.

جای مسائل فقهی زیست محیطی بسیار خالی است

وی جای مسائل فقهی زیست محیطی را بسیار خالی دانست و یادآور شد: فقها باید در رساله های خود یک باب را به بیان مسائل شرعی محیط زیست اختصاص دهند و بر حق الناس بودن آن تاکید بورزند. کسی که مقید به نماز اول وقت است، باید برای دفن زباله های خود نیز برنامه دینی داشته باشد.

این مجتهد و حقوقدان برجسته، آموزه ها و قواعد فقهی اسلام را مایه افتخار و در راستای بهتر شدن زندگی بشر دانست و گفت: حوزه های علمیه باید به اعلام احکام فقهی زیست محیطی بپردازند. امروز امر به معروف و نهی از منکر در حفظ محیط زیست و ایجاد فرهنگ حفظ محیط زیست خلاصه می شود.

مشکل اصلی اخلاق است

آیت الله محقق داماد خواستار تشکیل گروه های علمی در آموزش و پرورش شد و عنوان کرد: آموزش و پرورش با استفاده از معلمان هنرمند(معلمی که هنر آموزش دارد) به نهادینه کردن اخلاق محیط زیست در دانش آموزان بپردازد، زیرا مشکل اصلی اخلاق است و اخلاق شامل سه رکن خود، دیگری و محیط زیست می شود.

قسم به طبیعت، نوآوری قرآن است

وی با اشاره به آیات ابتدایی سوره شمس، قسم به طبیعت را نوآوری قرآن دانست و خاطرنشان کرد: قسم به طبیعت قبل از قرآن وجود نداشته است. انسان وحی گیر خداوند است و خوبی ها و بدی ها به نفس انسان الهام شده لذا انبیاء یادآور نفس پاک هستند.

افتخار به گذشته ها سودی ندارد

وی بر حفظ منافع ملی تاکید کرد و ادامه داد: دعوای ما نباید منافع ملی را زیر پا بگذارد. اجانب و بیگانگان مام وطن را احساس نمی کنند و ما باید نگران منافع و مصالح ملی باشیم. تمدن ایران یکی از بزرگترین تمدن های تاریخ بشریت است، اما افتخار به گذشته ها سودی ندارد و باید جایگاه امروز خود را پیدا کنیم.