13 دی 00 - 00:10  | 1329 بازدید

گیلان فردا،سارا فرزانه- «یلدا بهانه ای برای کنار هم بودن و یادآوری دوستی ها»

تاریخچه یلدا به زمان های بسیار گذشته برمی گردد. بسیاری از باستان شناسان هفت هزار سال پیش را برای تاریخ شب یلدا مطرح کرده اند. ظروف سفالی دوران قبل از تاریخ و نقوش ماه های ایرانی همچون عقرب و قوچ داخل این ظروف دلیل این ادعا است..

یلدا بلندترین شب سال، به زمان بین غروب آفتاب از تاریخ 30 آذر یعنی آخرین روز پاییز تا طلوع آفتاب 1 دی ماه یعنی نخستین روز زمستان مربوط می شود که مصادف با انقلاب زمستانی در نیمکره شمالی است به همین علت از آن تاریخ به بعد طول شب کوتاه تر و طول روز بیشتر می شود.

«یلدا» برگرفته از یک واژه سُریانی و به معنی تولد و زایش است. ابوریحان بیرونی، دانشمند و تقویم شناس بزرگ شب یلدا را میلاد خورشید دانسته است.

جشن یلدا امروزه توسط ایرانیان با شب نشینی اقوام و خانواده در کنار یکدیگر برگزار می شود. خوردن هندوانه، آجیل، انار، شیرینی و میوه های مختلف از جنبه های نمادین این شب خاطره انگیز است. شاهنامه خوانی و فال حافظ یکی از سرگرمی های اصلی ایرانیان در این شب است که از دیرباز مرسوم بوده است.

اصلی ترین میوه شب یلدا انار به باور گذشتگان مایه برکت و باروری بوده و رنگ قرمز آن نمادی از خورشید و شادی است.

***

گیلانیان نیز این شب را دور هم جشن می گیرند. مردم این خطه اعتقاد دارند اگر شب یلدا هندوانه بخورند در تابستان کمتر تشنه خواهند شد. ازگیل (کونوس) نیز یکی از میوه های محلی است که در مراسم یلدایی گیلانیان دیده می شود.

یکی از آداب و رسوم این شب که در شهرهای دیگر ایران نیز انجام می شود بردن «شب چله ای» برای تازه عروس است که در آن سال نامزد یا عقد کرده، معمولاً خانواده داماد مجموعه ای از انواع شیرینی، آجیل، میوه‌ و تنقلات ویژه شب چله که تزیین شده همراه با گل و هدایای دیگر به خانه عروس می برند و عروس و داماد تازه نیز به میمنت به هم هدیه می دهند.

***

اما در سال های اخیر این مناسبت در خانواده های مرفه گاه همراه با تجملات و صرف هزینه زیاد برگزار می شود و از سوی دیگر با افزایش سرسام آور قیمت ها و تورم بالا، بسیاری از اقشار آسیب پذیر جامعه ممکن است اصلا قادر به خرید ساده ترین میوه و تنقلات شب یلدا نباشند!

سارا فرزانه