25 آذر 94 - 15:09  | 1784 بازدید

گیلان فردا- شاید برخی از افراد خانواده یا فامیل و دوستان شما دارای معلولیت هایی باشند. نسبت به این عزیزان چه دیدگاهی دارید؟ آیا هیچ فکر کرده اید که آن ها هم مثل ما یک شهروند هستند و حق و حقوقی دارند؟ متاسفانه گاهی بروز و ظهور یک معلولیت در شخص موجب می شود که افراد نسبت به دیگر توانمندی ها، احساسات و عواطف، نیازهای روحی و روانی، حمایت های قانونی ضروری و حتی جایگاه اجتماعی این عزیزان به دیده تردید نگاه کنند!

تصویب قانون جامع حمایت از معلولان در اردیبهشت 1383 نوید بخش این بود که تسهیلاتی برای افراد دارای معلولیت ارایه شود و با فرهنگ سازی، همگان حقوق این افراد را رعایت کنند. به نظر شما پس از گذشت حدود 11 سال تا چه اندازه مفاد این قانون اجرایی و عملیاتی شده است؟ شعار امسال روز جهانی معلولان «دسترسی و توانمند سازی برای همه افراد با هر میزان از توانایی » است. آیا می توانیم امیدوار باشیم که در جامعه ما هم این مهم تحقق یابد؟

برای اطلاع از تعداد معلولان استان و چگونگی خدمات رسانی به آن ها، و به مناسبت هفته معلولان نظر خانم مهرزاد قدسی مسئول توانبخشی و جانشین معاونت امور توانبخشی بهزیستی استان گیلان را جویا شدیم. پاسخ های این کارشناس ارشد در ادامه به نظرتان می رسد:

- در استان گیلان چه تعداد معلول داریم؟

در استان گیلان 34 هزار و 544 نفر معلول داریم.

- تعداد افراد دارای معلولیت بینایی،شنوایی،حرکتی و...به تفکیک چقدر است؟

از این تعداد 13 هزار و 408 نفر معلولان جسمی حرکتی – 10 هزار و 523 نفر معلول ذهنی – 4 هزار و 802 نفر معلول شنوایی- 2 هزار و 861 نفر روانی«بیماران روانی مزمن» - 22 نفر گفتاری و 2 هزار و 928 نفر معلول بینایی هستند.البته اگر سالمندان بالای 60 سال معلول را که 5 هزار و 378 نفر هستند به این آمار اضافه کنیم این میزان کلا به 34 هزار و 544 نفر می رسد.

- افراد دارای معلولیت ذهنی (کم توان ذهنی) به چه گروه هایی تقسیم می شوند؟

بستگی دارد این تقسیم بندی چطور انجام شود.به عنوان مثال اگر تقسیم بندی از لحاظ شدت معلولیت باشد به خفیف، متوسط، شدید و خیلی شدید تقسیم می شوند و چنانچه به لحاظ آموزشی در نظر بگیریم به آموزش پذیر، تربیت پذیر و پناهگاهی تقسیم می شوند.

- چه امکاناتی از سوی بهزیستی در اختیار این افراد قرار می گیرد؟

خدمات بهزیستی شامل حمایت های مالی، آموزشی، توانبخشی و مراقبتی است.

حمایت های مالی به صورت مستمر و غیر مستمر در قالب پرداخت کمک هزینه نگهداری(مستمری) ، کمک های موردی، کمک هزینه تحصیلی به دانش آموزان و دانشجویان معلول انجام می شود.

- افراد دارای معلولیت چه آموزش ها و خدماتی می گیرند؟

بسته به اینکه مراکز توانبخشی غیردولتی و مراکز توانبخشی خیریه (که به صورت هیات امنایی اداره می شوند) روزانه یا شبانه روزی باشند، خدمات ارایه می شود. اگر مرکز شبانه روزی باشد آموزش ها به صورت مراقبتی و توانبخشی است. اگر روزانه باشد آموزشی و توانبخشی است و البته مراکزی هم به عنوان ویزیت در منزل با اعزام تیم درمانی و توانبخشی به خانه های توان خواهان به این افراد خدمات رسانی می کنند.

در مراکز شبانه روزی کم توانان ذهنی، سالمندان، معلولان جسمی حرکتی و بیماران روانی مزمن نگهداری می شوند. و در مراکز روزانه هم کم توانان ذهنی، سالمندان، معلولان جسمی حرکتی و کودکان دارای اختلالات نافذ رشد (اوتیسم) نگهداری می شوند. همچنین مراکز غیر دولتی روزانه ای هم داریم که خدمات آموزشی و توانبخشی خانواده و کودک کم شنوا و ناشنوا، روزانه آموزشی و توانبخشی خانواده و کودک کم بینا و نابینا را ارایه می دهند. خرید و تحویل وسایل کمک توانبخشی به معلولین از جمله عصا، صندلی چرخدار، واکر، تخت بیمارستانی، تشک مواج، سمعک و ...نیز برای آنها که بنیه مالی ضعیف دارند انجام می شود.

این خدمات در شهر و روستا چه فرقی دارد؟

بخشی از خدمات بهزیستی ارایه خدمات توانبخشی مبتنی بر جامعه تحت عنوان سی بی آر است که در 16 شهرستان در مناطق روستایی انجام می شود و در دو شهرستان سیاهکل و املش هم این طرح انجام می شود. و تاکنون از این طریق 19 هزار معلول شناسایی شده که با کمک دهیاری ها و شبکه بهداشت و تسهیل گران محلی به آن ها خدمات رسانی شده است. به عنوان مثال اجرای طرح توانبخشی مبتنی بر خانواده (آموزش مراقبین) و حضور آن ها در خانواده های دارای معلول در شهرستان های شفت، صومعه سرا، رودبار و تالش (برای 300 نفر) و اجرای طرح توانمند سازی افراد با آسیب نخاعی در شهرستان های رشت، رودبار، تالش، رضوانشهر، لاهیجان، لنگرود، رودسر، آستانه (برای 170 نفر) انجام شده است.

در استان چه تعداد مرکز مرتبط داریم؟

کلا 67 مرکز داریم که از این تعداد 31 مرکز روزانه و 36 مرکز شبانه روزی هستند.

آیا برخی از معلولان در مدارس عادی هم هستند؟

این موضوع مربوط به آموزش و پرورش به ویژه آموزش و پرورش استثنایی است. وهدف این است که معلولین در کنار افراد عادی مورد آموزش قرار بگیرند. بنابراین گاه توانخواهان جسمی، حرکتی، نابینا و... در مدارس حضور دارند. این امکان در سطح دانشگاهی نیز وجود دارد.

- امکانات شهری برای معلولان چگونه است؟ خیلی از اماکن ما تسهیلاتی برای تردد این عزیزان ندارند.

طبیعتا مناسب سازی در امر تردد توانخواهان خیلی مهم است.از جمله استفاده از سطوح شیب دار در پیاده روها و معابر، پیش بینی آسانسور در ساختمان های عمومی و طراحی معابر و اماکن بدون مانع یکی از اهداف سازمان بهزیستی است. در این زمینه کمیته مناسب سازی به ریاست استاندار و دبیری سازمان بهزیستی گیلان فعال هستند. و هدف این کمیته هماهنگی و پیگیری مناسب سازی معابر و اماکن استان است تا عزیزانی که معلولیت هایی دارند خیلی دچار مشکل نشوند. البته کمیته نظارت بر امر مناسب سازی هم فعال است که نماینده ای از استانداری، بهزیستی، شهرداری، مسکن و شهرسازی و بنیاد شهید پیگیر مصوبات کمیته مناسب سازی استان هستند.

البته اخیرا در تمام برنامه ریزی ها و پروژه های بزرگی که جدید ساخته می شوند به این نکته توجه شده است. به عنوان مثال مجتمع فرهنگی آمفی تئاتر آموزش و پرورش، مجتمع فرهنگی نزدیک پارک ملت، هایپر مارکت بلوار دیلمان، پیاده رو خیابان علم الهدی، پیاده راه شهرداری برای این عزیزان مناسب سازی می شود و این موضوع هم نظارت می شود.

شرایط اختصاص وام به معلولان جسمی و ذهنی چطور است؟ چرا برخی از این افراد از تسهیلاتی برخوردار می شوند و برخی نه؟

اعطای تسهیلات در این موارد با تائید کمیسیون های پزشکی و براساس شدت و نوع معلولیت افراد است. براساس ماده یک قانون جامع حمایت از حقوق معلولان و تائید کمیته های رفاهی مطابق با شرایط و دستورالعمل از خدمات بهزیستی بهره مند می شوند.