13 دی 00 - 00:10  | 732 بازدید

گیلان فردا، سارا فرزانه- یکی از عوامل موثر در روابط اجتماعی انسان ها شیوه سوال کردن و اظهار نارضایتی از گفتار یا رفتار یکدیگر است. اما انتقاد یا امر به معروف کار آسانی نبوده و نیاز به مهارت دارد، تا بتوانیم فرد را بدون آنکه ناراحت شود متوجه اشتباهش کنیم. براستی چند درصد از ما به هنگام انتقاد کردن به نکاتی که از اخلاقیات دینی ما سرچشمه گرفته اند توجه داریم؟ متاسفانه گاه بسیاری از ما با نگاهی آمرانه و با ذهنیت اشتباه گمان می کنیم که فقط ما خوبیم و بقیه...

تعریف انتقاد

 کلمه انتقاد از ریشه نقد کردن و معنای متداول آن در بین عامه مردم اشکال گرفتن به گفتار و رفتار دیگران است. مردم معمولاً‌ انتقاد را به شکل منفی تفسیر می کنند، اما در معنای اصلی، انتقاد یعنی آشکار کردن و بازگو کردن زوایای مهم در یک سخن، نوشتار یا رفتار. مهمترین نکته در نقد و انتقاد، اصلاح کردن است و انتقاد زمانی ارزش دارد که به وسیله آن بتوانیم گفتار و رفتار کسی را اصلاح کنیم.

آداب صحیح امر به معروف

اول مطمئن شوید آنچه می‌خواهید مورد انتقاد قرار دهید، واقعا غلط بوده و شما درست ارزیابی کرده و برداشت شخصی نیست. انتقاد از یک نفر در میان جمع، معمولا به ایجاد حس شرمندگی در فرد منجر می‌شود. در خلوت و در زمان مناسب انتقاد کنید.

هر آدمی دوست دارد نقاط مثبتش دیده شود و مورد تحسین قرار بگیرد. پس بهتر است پیش از انتقاد و تذکر دادن نقاط ضعف، از یک یا چند نقطه قوت در فرد انتقاد شونده یاد کنید و پس از اشاره به این ویژگی‌های مثبت، بگویید که در او یک نقطه ضعف هم می‌بینید که اگر بهبود پیدا کند نقاط مثبتش را پررنگ‌تر خواهد کرد.

گاه سخن گفتن از اشتباهات خود، زمینه پذیرش را در طرف مقابل ایجاد می کند.برای اصلاح سخن یا رفتار مورد نقد به صورت دستوری تحکم نکنید، سخن یا رفتار درست را پیشنهاد بدهید. هیچگاه صفت بد یا زشت یا غلط را به شخصیت خود فرد نسبت ندهید، در واقع کار بد و ناشایست را سرزنش کنید نه شخصیت خود فرد را و هنگام انتقاد کردن از مقایسه کردن بپرهیزید.

هنگام انتقاد هدف خود را گم نکرده و انتقاد را به سخنرانی یا بحث بیهوده تبدیل نکنید، چون شنونده بی‌حوصله می‌شود و توجهی به آن نمی‌کند. از کلماتی مثل«همیشه»و«هرگز» برای رفتارهای منفی دیگران استفاده نکنید، کلماتی مانند «بعضی اوقات» و «معمولا» خیلی موثرترند.

گاهی انتقاد را با شوخی بیان می کنند، اما این کار باعث بی تاثیری انتقاد می شود. از ژست‌های خشم‌آلود، مانند گره کردن دست، اخم کردن و نظایر آن بپرهیزید. ویران نکنید، بسازید. مثلا بگویید«من مطمئنم که تو خیلی بهتر از اینها می‌توانی انجام وظیفه کنی چون... من مطمئنم که می‌توانم توی این قضیه روی تو حساب کنم چون...» گفتن چنین جملاتی باعث می‌شود اعتماد به نفس طرف مقابل‌تان افزایش پیدا کرده و حس کند که شما دلتان می‌خواهد او از وضعیتی که دارد به وضعیت بهتری برسد اما اگر لحن و کلماتی که برای انتقاد کردن انتخاب می‌کنید، نامناسب باشد طرف مقابل‌تان حس می‌کند شما می‌خواهید او را زمین بزنید و به این ترتیب، تاثیر حرف‌ها و انتقادات تان به حداقل می‌رسد.