اصلاح نظام بانکی کشور اولین راهکار تحقق اقتصاد مقاومتی
16 مهر 95 - 22:07  | 1447 بازدید

 

گیلان فردا– خوانندگان عزیز، خلاصه ای از مباحث ارزشمند مطرح شده در جلسات توسعه و اقتصاد مقاومتی را که ماهانه در سازمان مدیریت و برنامه ریزی گیلان با حضور اساتید، مدیران و کارشناسان برگزار می شود می توانید در ادامه بخوانید:

 

اقتصاد مقاومتی منحصر به یک دوره نیست

دکتر کیوان محمدی، رییس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان گیلان با تاکید بر اینکه به تنهایی هیچ مدیر و سازمانی نمی‌تواند تغییری اساسی ایجاد کند گفت: تلاش ما این است که از تمام ظرفیت‌های استان از جمله منابع، معادن، ذخایر و مهم تر از همه این ها از دیدگاه افراد صاحب‌نظر و دانشمندان کشور به درستی استفاده شود و انشاالله بتوانیم عزمی در استان به وجود آوریم و شاهد اتفاقات مثبت و مفیدی باشیم. وی با بیان اینکه تا مفهومی در بدنه اجتماعی جامعه فراگیر نشود، نمی‌توان به واقعیت آن مطلب رسید ادامه داد: یکی از این واقعیت‌ها مفهوم توسعه است. بحث دراین خصوص چندین دهه در کشور مطرح می‌شود ولی به علت آن که بدنه اجتماعی آن گونه که باید مفهوم را درک نکرده به نتایج قابل قبولی نرسیده‌ایم. اما نباید مشکل اجتماعی توسعه را به دولت‌ها تقلیل داد چون دولت‌ها هم محصول همین جامعه هستند. ابتدا باید ذهن توسعه‌یافته شکل گیرد تا آثار ذهن را در عین ببینیم. ولی علی رغم عبور از آستانه قرن بیست و یکم، هنوز مفاهیم قرن بیستمی حاکم بر ادبیات ماست. لذا نیاز به روابط با مرزها ضروری است. چون کشورها نمی‌توانند بدون همکاری و تعامل با یکدیگر از لحاظ علمی، صنعتی و اقتصادی، پیشرفت و توسعه پیدا کنند و مسائل و مشکلات داخلی‌شان را مترفع سازند.

وی افزود:در واقع کشورها هرچه بیشتر با یکدیگر ارتباط داشته باشند و مسائل‌شان را به بحث و تبادل نظر بگذارند، احتمال تنش کاهش پیدا خواهد کرد. چون این همکاری‌ها درک مطلوب‌تری را برای ما انسان‌ها فراهم می‌کند و به همین دلیل چاره‌‌ای جز گسترش ارتباطات بین‌الملل نداریم.

وی ادامه داد: آموزه‌های دینی به ما می‌گوید ما نیاز به دانش، تجربه و تکنولوژی دیگران داریم و در سایه تبادل افکار بین ملّت‌هاست که جهان بهتری خواهیم داشت. تلقی و برداشتی که از جهانی شدن هست بدان معنا نیست که هژمونی قدرت‌های جهانی را بپذیریم بلکه به معنای فهم آن است. اگر انسان‌ها، حیوانات، گیاهان و حتی جمادات در یک وابستگی ارگانیک با یکدیگر قرار نگیرند فقدان هریک از آنها می‌تواند آسیب جدی برای سرنوشت انسانی به دنبال داشته باشد.

وی دربخشی دیگر افزود: مقام معظم رهبری بحث اقتصاد مقاومتی واقدام وعمل را بیان کردند. اما آفتی که معمولاً بیانات بزرگان ما را تا به الان تهدید کرده و می کند این است که با موضوعات شعاری برخورد شود. اگر همایش ها و نشست های گوناگون بگذاریم ولی از آنها نتیجه ای حاصل نشود دچار خسران می شویم. اینطور نیست که امسال اقتصاد، مقاومتی و انعطافی باشد و  پنج سال بعد اینطور نباشد. این یک استراتژی و سیاستگذاری کلان است که می بایست توجه ما به فرمایشات و رهنمودهای مقام معظم رهبری به طور عمیق و ریشه ای  برای همیشه تاریخ باشد..

وی هدف از برگزاری این جلسات را روشنگری اذهان و شناسایی درد و چاره اندیشی دانست و گفت: اگر سازمان مدیریت رویکرد اینچنینی نداشته باشد از هدف خود دور خواهد شد، امیدواریم اقتصاد مقاومتی سوژه ای برای شعارهای تبلیغاتی و تحقیقاتی نباشد و به طور جدی پیگیری شود و ما نیز به سهم خود با دعوت از صاحب نظران و حتی منتقدان جدی وضعیت اقتصادی کشور درصددیم تا با افزایش دانش عمومی در امر توسعه و چالش های فراروی آن، در تحقق آرمان های کشور گامی هرچند کوچک برداریم.

 

هشتمین نشست: گیلان و چشم اندازه آینده روابط اقتصادی با جمهوری های حاشیه دریای خزر

دکتر بهرام امیر احمدیان  استاد دانشگاه تهران:

- چرا گیلان نتوانسته از این همه پتانسیل استفاده بکند؟! بخشی از این عدم شکوفایی مربوط به نگاهی است که داخل استان وجود دارد. گیلان با این همه ظرفیت باید بتواند با توان محیطی، طبیعی و نیروی انسانی که دارد، در سیاست بین الملل تاثیر بگذارد. پس باید به درستی ظرفیت های استان از جمله دریا، صنعت و... را بشناسیم.

- کریدور ترانزیتی شمال و جنوب خیلی مهم است. راه آهن نقش اساسی در کاهش هزینه دارد و کشورهای زیادی به این کریدور پیوستند. برنامه ریزی و تعریف حمل و نقل کریدوری دریایی، زمینی و هوایی مهم است.

- آمار مسئول فریب ندهیم! حجم تجارت ایران با روسیه سالانه بین یک تا سه میلیارد دلار بیشتر نبوده است. این میزان در سال 2014 ، 3/1 میلیارد دلار بوده، حال که می خواهیم این مقدار را افزایش دهیم آیا کالای اضافی داریم که انبار شده و مصرف نشده باشد؟ چرا در رسانه ها از قول کارشناسان می نویسند که می خواهیم میزان تجارت با روسیه را به 70 میلیارد دلار برسانیم؟ از کجا؟ پس وقتی این اتفاق نمی افتد یک نوع دلزدگی ایجاد می شود. بنابراین کارشناسان بدون در نظر گرفتن پتانسیل ها چنین چیزهایی را در رسانه ها اعلام نکنند.

- ایران و روسیه پر جمعیت ترین کشور حاشیه خزر هستند. ایران 75 میلیون و روسیه 146 میلیون نفر جمعیت دارند. باید دقت کنیم چقدر از جمعیت ما و آن ها در حاشیه دریای خزر هستند و چقدر از این تعداد از دریای خزر استفاده می کنند. و چه کاری و تا چه میزان نیاز است انجام دهیم.

- برای بالا بردن بهره وری، کاهش قیمت و رقابتی شدن بازار منطقه باید دقت ویژه ای داشته باشیم. هر مشتری وقتی به بازار بین المللی می رود دیگر عرق ملی ندارد بلکه به دنبال نفع خودش است. نباید فکر کنیم چون با جمهوری آذربایجان زبان و تاریخ مشترک داریم حتما به سوی ما می آیند.

- در برنامه ریزی منطقه ای یا برنامه ریزی عمرانی و پنج ساله، یک سند بالا دستی می خواهیم. برنامه آمایش سرزمین لازم داریم. برنامه آمایش سرزمین بدون نگاه ملی موفق نمی شود. در واقع باید به درستی بازار سنجی کنیم، چون هم اکنون در بین حدود 190 کشور، سهم ما در تجارت جهانی کمتر از یک درصد است.

 

نشست نهم: توانمندی‌های استان گیلان و راه‌های بهره‌برداری از آنها با‌ توجه به اقتصاد مقاومتی

پروفسور پرویز کردوانی جغرافیدان، استاد ممتاز دانشگاه تهران و پدر کویرشناسی ایران:

- می‌گویند 90 درصد آب کشور در بخش کشاورزی مصرف می‌شود، اما بارندگی کشور ما یک سوم بارندگی دنیاست. ما میانگین 250 تا بارندگی داریم ولی میانگین بارندگی در دنیا 850 است. به عنوان مثال آلمان با آن همه بارندگی اصلا نیازی به آبیاری ندارد

- گیلان هر چه دارد از برکت کوه تالش و البرز است و گیلان و مازندران در دنیا استثناء هستند. محصولات به عمل آمده در گیلان در دنیا بی‌نظیر است.

- مناطق مرطوب دیگر در دنیا داریم،‌ مثل آلمان، ولی 90 درصد محصولاتی که در گیلان به عمل می‌آید در آن مناطق مرطوب به عمل نمی‌آید، آن هم با چنین کیفیت بالایی از جمله: خربزه، خیار، انجیر، زیتون،‌ انار، هندوانه و...

-  تا حاشیه 700 متری دریا باید دید چه چیزی بهتر به عمل می‌آید. اما متاسفانه نمی‌خواهند نوآوری کنند، در حالی که نمی‌شود همین‌جور هی کارهای تکراری انجام داد و انتظار نتیجه داشت.

- سازمان ملل گفته کشورهایی که از نظر نظامی و یا از نظر منابع نفت و گاز و... قوی هستند، در واقع خیلی قوی نیستند،‌ بلکه کشورهایی قوی هستند که نوآوری و خلاقیت دارند.

 - بهترین کارمند، کسی است که نوآوری و خلاقیت داشته باشد. وگرنه اینکه هر روز فرد به موقع بیاید و به موقع برود اصلا چیز مهمی نیست. نوآوری با توجه به شرایط منطقه و با استفاده از امکانات محلی مهم است

- در گیلان می‌گویند مهمترین منبع آب استان، سپیدرود است ولی من می‌گویم قزل اوزن است. اما سه کار باید انجام شود. اول رسوب‌گیری، دوم اینکه رسوب‌گیری باید از بالا دست انجام شود و سوم توجه به بحث هیدرولیک.

- گاه برخی از مسوولین و مدیران قول‌هایی می‌دهند که شدنی نیست. چون وقتی به موقع کارهایی را که باید انجام می‌شد، انجام نشد، الان دیگر نمی‌شود و یا بسیار سخت می‌شود. روز به روز جمعیت بیشتر می‌شود. شهر توسعه می‌یابد، بنابراین نمی‌توانیم در مورد هر کاری همین‌طور بدون درنظر گرفتن شرایط، به مردم قول بدهیم

- قبلا می‌گفتند قنات برای نقاط خشک مثل یزد است اما در گیلان و مازندران باید قنات داشته باشیم.

- آزولا فقط برای تالاب بد است ولی خودش خوب است اما برای اینکه به تالاب آسیب نرساند دامداران می‌توانند به عنوان بهترین غذای دام از آن استفاده کنند. یعنی یک غذای رایگان و مفت، ولی متاسفانه به این نکات مهم توجه نمی‌شود.

- برای بهره‌مندی از آب باران که سالم‌ترین آب است تا می‌توانید در گیلان سد بسازید، چون سد حُسن زیادی دارد.

 

 

نشست دهم: مفهوم «اقتصاد مقاومتی» نیازمند غنی سازی است     

دکتر فرشاد مومنی، عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی:

 

- ریشه بخش اعظم گرفتاری های بزرگ ایران «نداشتن فهم نظری عمیق» از مسائل است. با نهایت حسن نیت، تلاش های بزرگی برای رفع مشکلات صورت گرفته است، اما انتظارات همچنان برآورده نمی شود.

-  کارشناسان بعد از انقلاب، نبود امکانات را دلیل مهاجرت افسارگسیخته و بی ضابطه روستاییان و یکی از عوامل اصلی توسعه نیافتگی ایران در دوران پهلوی به شهرها معرفی کردند. براین اساس، نرخ تامین زیرساخت های فیزیکی توسعه روستایی در سال 68 نسبت به سال 58، 11.5 برابر شد، اما شدت مهاجرت ها کاهش نیافت! در واقع یک فهم نظری نادرست با نهایت حسن نیت و مجاهدت در سطح ملی مشکلی را حل نکرد.

- فهم نظری همواره مورد تمسخر علم گریزان قرار دارد. «فهم نظری غلط» عامل بزرگ ترین فجایع و شکست ها در عرصه سیاست گذاری کشور بوده است.

- این که مصرف انرژی در ایران به طرز غیر متعارفی بالاست، کاملا درست است، اما ارتباط این مسئله به ارزان قیمت بودن حامل ها، فهم نظری غلط است که منجر به ایجاد فقر بی سابقه در کشور، دو برابر شدن شاخص فلاکت، زمین گیر شدن تولید، وابستگی بیش از پیش به دنیای خارج و مهمتر از همه، عدم کاهش مصرف حامل های انرژی شد.

- خو گرفتن غیر متعارف با ظاهرسازی و ترس از مواجهه با واقعیت ها یکی از مهمترین علل گرفتاری های عمیق در ایران است. هیچ جامعه ای به توسعه دست پیدا نمی کند، مگر اینکه بلوغ سیاسی- اجتماعی و گستاخی لازم را داشته باشد.

- «علم» فصل الخطاب بین دولت و ملت است. همه دولت ها به صورت مشروط محترم هستند، اما اگر دولتی نقدهای علمی را تخطئه و مسخره کند، فرصت های کشور و منابع مادی و انسانی را از بین می برد.

- مفهوم «اقتصاد مقاومتی» نیازمند غنی سازی است. این مفهوم برگرفته از ایده «اغتنام فرصت ها و مهار تهدیدها» یا «قدرت انعطاف در برابر تغییر» است.

- اقتصاد مقاومتی یعنی دستیابی به توانایی هایی که از فرصت ها حداکثر استفاده و تهدیدها را تا سر حد ممکن مهار کند. متاسفانه مفهوم اقتصاد مقاومتی تنها ما را نسبت به تهدیدها حساس کرده؛ در حالی که ایران در دهه اخیر از طریق نداشتن قدرت انعطاف برای رویارویی خردورزانه با فرصت ها، آسیب های بسیاری را متحمل شده است.

- 85 درصد اشتباهات سیاستی ناشی از فرصت تاریخی افزایش 10 برابری قیمت نفت در سال 53، عیناً در شوک نفتی سال های 84 تا 89 تکرار شد. این نشان می‌دهد هنوز قابلیت های ما برای استفاده خردورزانه از فرصت ها بسیار ناچیز است. باید واقعیت های محرز شده را از کانال دعواهای جناحی و گروهی به کانال علم بیاندازیم.

- خداوند از منبع وحی سازوکارهای اقتصادی را به وسیله پیامبران شفاف بیان می کند. اگر صادق باشیم مقاوم کردن اقتصاد سخت نیست. ساختار نهادی کنونی بیش از قاعده محوری، تابع صلاح دیدهای شخصی است.

- سه کار باید در "تولید محوری" در دستور کار قرار گیرد: 1) بالا بردن هزینه فرصت مفت خوارگی 2) طراحی یک برنامه ملّی مبارزه با فساد 3) طراحی یک برنامه توسعه‌گرا حمایت از تولید

- نرخ بهره موجود در بازار رسمی پول ایران سه برابر میانگین نرخ بهره جهانی و سود انتزاعی ناشی از واردات، 400 برابر تولید است. لذا نیروی کار و سرمایه های انسانی ما مقهور سرمایه هستند و تجارت پول همچنان شاه بیت کسب درآمد است.

- صرفاً مبارزه صادقانه با دانه درشت ها اثر بازدارندگی اجتماعی را در پی نخواهد داشت. با افشاگری فقط قباحت فساد در جامعه از بین می رود لذا در گام نخست شناسایی بسترهای بروز فساد اقتصادی در کشور الزامی است تا اثر بازدارندگی داشته باشد و مفسدین احساس ناامنی کنند.

- «تولید» در ساختار نهادی مشوق رانت و ربا و فساد، فضایی برای توزیع مجدد رانت ایجاد می کند. در شرایطی که 7 هزار بنگاه صنعتی کشور ورشکسته و تعطیل شده، تخصیص حتی یک ریال برای راه اندازی بنگاه جدید شبهه ناک است، مگر اینکه مبتنی بر علم و برنامه باشد.

    

 

نشست یازدهم: مصمم بودن جایکا در به ثمر رساندن پروژه مدیریت اکولوژیک تالاب انزلی  

کوهه‌ای ساتو، نماینده ارشد دفتر آژانس همکاری‌های بین‌المللی ژاپن در ایران:

- «جایکا» یک ارگان دولتی است که به عنوان بازوی اجرایی ارائه کمک های فنی بین المللی به کشورهای در حال توسعه عمل می کند و 90 دفتر فعال در سراسر دنیا دارد و حدود 60 سال از آغاز همکاری های دوجانبه ایران و ژاپن، می گذرد.

- ژاپن دومین اقتصاد بزرگ دنیا است اما برای راه اندازی قطار سریع السیر از کمک های بین المللی استفاده کرده است، لذا در راستای جهانی شدن باید به مشکلات نگاه جهانی داشت، به خصوص اینکه اثرات و عوارض این مشکلات در کشورهای فقیر وخیم تر است

- پروژه های جایکا در قالب کمک های فنی، کمک های بلاعوض، وام، همکاری های دوجانبه، اعزام کارشناسان و پذیرش کارآموزان دوره های آموزشی صورت می گیرد.

- تاکنون بیش از 734 میلیون دلار صرف پروژه های وام، حدود 39 میلیون دلار صرف پروژه های بلاعوض و بیش از 240 میلیون دلار صرف همکاری های فنی و دوجانبه شده است، کار جایکا در ایران بر پایه همکاری های فنی و دوجانبه استوار است که شامل ارائه تجهیزات نیز می شود. سالانه حدود 5 تا 8 میلیون دلار صرف فعالیت های جایکا در ایران شده است.

- حفاظت از محیط زیست، پیشگیری و مقابله با بلایای طبیعی، مدیریت منابع آب، کاهش اختلاف سطح زندگی بین جامعه شهری و روستایی و کمک فنی در جهت ارتقای تولید داخلی اولویت های فعالیت جایکا در ایران هستند..

 

 

نشست دوازدهم: امروز امر به معروف و نهی از منکر در اشاعه فرهنگ حفظ محیط زیست خلاصه می شود

آیت الله دکتر محقق داماد استاد حقوق دانشگاه شهید بهشتی:

بخش هایی از سخنان آیت الله محقق داماد در جلسه سازمان مدیریت و برنامه ریزی گیلان را می توانید در صفحه ................... بخوانید.

 

 

سیزدهمین نشست: چالش های ساختاری اقتصاد مقاومتی   

دکتر حسین راغفر عضو هیئت علمی دانشگاه الزهرا (س):

 

- تمرکز بر فعالیت های اقتصادی مزیت دار کشور، زنده کردن تولید داخلی، پرهیز از واردات بی رویه، ارتقای بهره وری انرژی، نگاه ویژه به صنایع و... عمده جهت گیری های اقتصاد مقاومتی است.

- با بررسی آمارهای اقتصادی و وضعیت رشد تولید ناخالص داخلی از سال 1338 تا سال 1391 این مطلب روشن می شود که در دو برنامه سوم و چهارم (قبل از انقلاب) نرخ های رشد اقتصادی تقریبا بالاست.

- فروش حجمی نفت به ویژه در سال 52 به شدت بالا رفت لذا یکی از مشکلات اساسی اقتصاد ایران، وابستگی شدید به درآمدهای نفتی و معدنی (خام فروشی) صرف نظر از دولت های قبل و بعد از انقلاب است.

- نوسانات نرخ رشد اقتصادی مشخصه یک اقتصاد بیمار است. تشکیل سرمایه ثابت ناخالص در ساختار اقتصادی کشور در سه بخش کشاورزی، صنعت و خدمات تعریف می شود که این نسبت ها متناسب نیست. لذا تا زمانی که این ساختار تغییر نکند و اصلاح نشود، هیچ سیاستی نمی تواند ما را از چرخه وابستگی و عقب ماندگی نجات دهد.

- ناتوانی در خلق شغل و بیکاری نسل جوان یکی دیگر از چالش های اقتصادی کشور است، هرگاه درآمدهای نفتی افزایش پیدا کند، دو نشانه رشد اقتصادی کاذب و فساد ملایم همراه با افزایش قیمت نفت ایجاد می شود. درآمدهای نفتی فسادآفرین است و اقتصادی که وابسته به درآمدهای ناشی از منابع بادآورده طبیعی باشد، آسیب پذیری نیروی کار را در پی دارد. 56 درصد از درآمدهای کشور از سال 84 تا 92 نفتی بود.

- درآمد 56 درصدی نفتی همراه با رشد اقتصادی منفی در دولت های نهم و دهم خلاف قاعده یک قرن اخیر اقتصاد در ایران است. طی این سال ها با وجود افزایش چشم گیر درآمدهای نفتی، رشد اقتصادی نداشتیم. لذا هم پایه های تولید آسیب دید و هم وابستگی ما به خارج افزایش پیدا کرد. در واقع می توان گفت که «اقتصاد مقاومتی» واکنشی به آسیب پذیر شدن اقتصاد کشور طی این دوره است.

- علی رغم رکود بی سابقه اقتصادی کشور طی 8 سال، کسب بیشترین درآمدهای ارزی در تمام طول تاریخ استحصال نفت رخ داد لذا سیستم اقتصادی، اجتماعی و حتی سیاسی کشور در معرض خطر فساد قرار گرفت. در این شرایط باید به توسعه صنعتی روی بیاوریم، زیرا صنعت خالق شغل است و ارزش افزوده می آفریند.

- صنعت باید محور توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور قرار بگیرد. تشکیل سرمایه ثابت ناخالص در حوزه کشاورزی بسیار نحیف و در حوزه خدمات فربه است. کشورهای صنعتی دنیا با ارائه «خدمات» دانش بنیان تولید ارزش افزوده می کنند و هزینه های سخت افزاری بسیار ناچیزی دارند. در واقع حوزه خدمات این کشورها در خدمت تولید کالاهای صنعتی است، اما حوزه خدمات در ایران در خدمت کالاهای وارداتی است.

- تولید و صنعت در اقتصادی که به فعالیت های نامولد پاداش می دهد امکان پذیر نیست و یا پرهزینه است که متاسفانه اقتصاد ایران چنین وضعیتی دارد، زیرا اقتصادی تحت سلطه سرمایه تجاری و مالی است و بالاترین سودها در خرید و فروش پول و ارز(اقتصاد ربوی) تعریف می شود. این ساختار از دوره قاچار تاکنون وجود داشته و با ورود درآمدهای نفتی، تقویت شده است.

- طی سال های 80 تا 91 بخش پولی و ارزی با تورم 20 هزار درصد، بخش خرید و فروش زمین با تورم 16 هزار درصد، بخش کشاورزی با تورم 7 هزار و 500 درصد و بخش صنعت با تورم 6 هزار و 500 درصد مواجه بوده است. یعنی سرمایه گذاری در بخش صنعت با آن همه خطرپذیری اصلا سودآور نیست لذا تولید و صنعت هرگز رشد نمی کند و و دلالی پا می گیرد.

- جرم فرار مالیاتی در دنیا معادل قتل است، اما این درک هنوز در کشور وجود ندارد که منبع اصلی درآمد باید مالیات حاصل از ارزش افزوده ناشی از منابع کار باشد، نه دلالی. صاحبان سرمایه و سود حتی یک ریال هم مالیات نمی پردازند، زیرا تعریف قانونی ندارد. گروه های ذینفع هم مانع از تصویب قوانینی می شوند که منافع عمومی را تامین می کند.

- بیکاری نسل جوان و تبعیض دو عامل مهم در فروپاشی حکومت های عربی منطقه بوده است. بیکاری موجب افزایش جرم و جنایت، فساد، اعتیاد، طلاق، افسرگی، خودکشی، فرار مغزها و... می شود و در نهایت امنیت ملی و سیاسی کشور را تهدید می کند لذا مسئله اقتصاد شوخی بردار نیست.

- رشد عظیم سرمایه گذاری در بخش مسکن نتیجه معافیت مالیاتی است. آمریکا با مالیات حاصل از املاک اداره می شود و بزرگترین اقتصاد دنیاست، اما مالیات مسکن و مستغلات در ایران بر خلاف دنیا «صفر» است لذا هیچ فعالیت اقتصادی تا این اندازه پرسود نمی شود.

- احداث بانک های خصوصی به اقتصاد ضربه زد و بانک مرکزی مسئول این فاجعه است. در واقع بانک های خصوصی با پرداخت بهره بیشتر بسیاری از سرمایه ها را جذب و اعتبارات مردم را تبدیل به مسکن کردند. یکی از دلایل بحران روحی و اجتماعی جوانان حباب مسکن است که مانع از ازدواج آنان می شود.

- بیشترین فعالیت اقتصادی مربوط به بانک و صرافی است لذا نظام بانکی غده سرطانی اقتصاد کشور و نیازمند عمل جراحی است، اما همت لازم وجود ندارد.

- 25 درصد تولید ناخالص داخلی کشور فرار مالیاتی داریم لذا مادامی که دولت درآمد مالیاتی نداشته باشد، در ارائه خدمت ناتوان خواهد بود. فضای کسب و کار نیز باید تغییر کند و نیروهای نظامی و انتظامی و امنیتی و بیوت علما از فعالیت های اقتصادی خارج شوند؛ در غیر این صورت بخش خصوصی وارد میدان نخواهد شد