20 مهر 94 - 00:07  | 1664 بازدید

متاسفانه نشریات استانی و محلی به نسبت نشریات سراسری با استقبال کمتری روبرو می شوند.البته استثنا وجود دارد ولی در بیشتر مواقع وضعیت چنین است.اما چرا؟ آیا نیروهای متخصص در این حرفه در استان کم هستند و یا خوانندگان، مرغ همسایه را غاز می پندارند، شاید هم اقتصاد ضعیف برخی از استانها از جمله گیلان در کمیت و کیفیت نشریات تاثیر بگذارند.بی شک همه این عوامل دخیل هستند اما اینها همه عوامل نیستند.چون قدرترین روزنامه نگاران کشوری، خود شهرستانی بوده و بسیاری از آنها هم گیلانی هستند.برخی از افراد هم گسترش رسانه های مجازی را در این وضعیت  دخیل می دانند. در این باره نظر چند تن از مدیران، روزنامه نگاران و خبرنگاران استان را جویا شدیم. در این شماره گفت و گوی کوتاه ما با آقای محمد کاظم شکوهی راد نویسنده و مدیرمسئول و صاحب امتیاز روزنامه گیلان امروز را می خوانید.

• به نظرشما دلیل استقبال کم خوانندگان از نشریات محلی چیست؟

عدم استقبال مردم از رسانه های محلی البته به عوامل متعددی بستگی دارد.اول اینکه متاسفانه به طور کلی نرخ مطالعه و استفاده از رسانه های مکتوب در جامعه ما بسیار پایین و به عبارتی رقت آور است.در مجموع تیراژ و شمارگان روزنامه ها و مطبوعات سراسری نیز وضع مناسبی ندارند.برای یک روزنامه سراسری تیراژ 10 هزار یا 20 هزار در واقع فاجعه است.اما اینکه چرا به طور خاص روزنامه ها و دیگر نشریات محلی مورد اقبال زیادی قرار نمی گیرند باید بگوییم  رقبای کشوری در یک رقابت ناسالم و غیر عادلانه با مطبوعات محلی عمل می کنند.بنابراین نشریات استانی از نظر اقتصادی ضعیف هستند.چون نشریات کشوری از پشتیبانی عمده یا اسپانسرهای قوی و اقتصادی یا حمایت های نهادهای دولتی مرتبط یا همسو برخوردارند و قادرند نشریات تولیدی خود را با حجم بیشتر و کیفیت و محتوای بهتر و رنگ و روی زیباتر و چاپ و توزیع بهتر به خوانندگان عرضه کنند.به عنوان نمونه یک روزنامه استانی در هشت صفحه احتمالا با دو صفحه رنگی یا کلا تک رنگ حداقل قیمتی که می تواند عرضه کند حدود 700 تومان است.در حالی که روزنامه های کشوری با حجم پنج برابر این کیفیت و رنگ و لعاب بهتر کمتر از این رقم عرضه می شوند.(البته استثنا ممکن است وجود داشته باشد اما قاعده این است.)

بنابراین شرایط مالی و اقتصادی نشریات محلی به عنوان حلقه ضعف و ناتوانی و افت کیفی آنهاست و این مسئله شروع یک سیکل معیوب خواهد بود.چون نشریات محلی حتی اگر بخواهند از کادر فنی مناسب، نویسندگان و خبرنگاران حرفه ای استفاده کنند نمی توانند با بنیه اقتصادی ضعیفی که دارند چنین نیروهایی را به کار گیرند.طبیعتا وقتی یک مجموعه محلی نتواند از کادر مناسب فنی، کادر مناسب خبری، نویسندگان و خبرنگاران  ورزیده استفاده کند چیزی برای عرضه و ایجاد رغبت در خواننده پدید نمی آورد.به نظرم این علت اصلی عدم استقبال از نشریات محلی است.یعنی بخشی به طور عمده درونی است که ضعف مالی،فنی،کادر کارآزموده خبری باعث می شود مطبوعات محلی مطالب خود را بیشتر غیر تولیدی و دسته دوم عرضه کنند و طبیعتا چنین تولیداتی نمی تواند مورد اقبال قرار گیرد.

فکر می کنید با وجود گسترش روز افزون رسانه های دیجیتال، رسانه های مکتوب چه موقعیتی پیدا خواهند کرد؟

بارها در ذکر علت عدم استقبال مردم به رسانه های مکتوب،وجود رسانه های الکترونیکی و فضاهای مجازی به عنوان یک دلیل شمرده شده است.ولی من فضای مجازی و شبکه های اینترنتی و اطلاع رسانی را عامل عدم اقبال مردم به رسانه های مکتوب نمی دانم.شبکه های مجازی در کشورهای توسعه یافته مثل ژاپن،امریکا و اروپا بسیار فعالتر و پرسرعت تر و آزادانه تر در دسترس مردم هستند اما در همین کشورها تیراژ مطبوعات و کتاب نه تنها کاهش پیدا نکرده بلکه جایگاه خود را همچنان داراست.چون نشریات روزانه ای در این کشورها چاپ و نشر می شوند و گاهی حتی همزمان در چند شهر بزرگ با تیراژ چند ده میلیونی چاپ و عرضه می شوند و مورد استقبال هم قرار می گیرند.بنابراین عدم استقبال مطبوعات بطور اعم چندان ارتباطی با توسعه فضای مجازی و شبکه دیجیتالی ندارد.شبکه های دیجیتالی عمدتا مختصر،تلگرافی و بعضی غیر قابل اعتماد تلقی می شوند.زیرا منابع مطمئن در اختیار ندارند و قالب محتوای اطلاع رسانی آنها گاه با شایعه و شائبه و گاهی تخیلات همراه است.و کم و بیش مردم هم دریافته اند که به خیلی از این مطالب و این منابع نمی توان خیلی اعتماد کرد.اما در هر حال همین شبکه ها امروز به دلیل اینکه نشریات ما،نشریات تولیدکننده محتوای کارآمد و روزآمد و پر محتوا نیستند و البته از خود سانسوری و محافظه کاری های خودخواسته و تحمیلی  رنج می برند،نمی توانند چیز دندانگیرتری از شبکه های مجازی عرضه کنند،بنابراین، شبکه های فوق به عنوان رقیب برای آن ها مطرح می شوند.

اگر مطبوعات ما در عرضه مطالب و تولید محتوا به شکل فعال و موثر عمل کرده و مطالب تازه و مورد علاقه خوانندگان را عرضه کنند، تبعا مخاطبان خود را پیدا خواهند کرد.اما در هر حال فقر مطالعه بخصوص مراجعه به منابع مکتوب در کشور ما به عنوان یک آسیب فرهنگی باید مورد توجه قرار گیرد.