سازگار ساختن جنبه‌های مادی و غیر مادی فرهنگ
13 دی 00 - 00:10 | 
744 بازدید
گیلان فردا،ساناز فرزانه- بعضی از کارشناسان، فرهنگ عمومی را وجه مشترک فرهنگ مردم می دانند که زمینه اتحاد جامعه را فراهم می‌سازد. 14 آبان در کشور ما روز فرهنگ عمومی نامگذاری شده است. اما در جامعه ما تا چه حد به فرهنگ عمومی توجه شده و چگونه باید از فرهنگ عمومی برای ارتقای بهره وری استفاده کرد ؟
حامد بخشی، در گفت‌وگو با ایسنا در مورد فرهنگ عمومی و زمینه‌های توسعه آن، می گوید: معمولاً فرهنگ عمومی را در مقابل فرهنگ اختصاصی و فرهنگ محلی قرار می‌دهیم. فرهنگ محلی یا خرده‌فرهنگ‌هایی که در یک جامعه وجود دارد فرهنگ عمومی محسوب نمی‌شود، زیرا عموم مردم جامعه را در بر نمی‌گیرد، مانند فرهنگ اقوام و شهرستان‌های مختلف یا فرهنگ تخصصی در ارتباط با اطلاعات حرفه‌های دیگر.
این جامعه‌شناس با بیان اینکه فرهنگ عمومی، باورها، اعتقادات و الگوهایی است که در تمامی افراد و اقشار جامعه مشترک است، این فرهنگ را مایه اتحاد جامعه شمرده و به عنوان وجه مشترک فرهنگ مردم معرفی می کند و می گوید: فرهنگ عمومی را می‌توان به عنوان فرهنگ معیار کشورها و حتی شهرهای مختلف تلقی کرد همانطور که زبان فارسی به عنوان زبان معیار کشور به کار می‌رود.
وی با بیان اینکه فرهنگ عمومی را نباید ایستا در نظر گرفت، می افزاید: فرهنگ عمومی به عنوان جنبه‌ای از فرهنگ به حساب می‌آید و به تبع آن دارای ویژگی پویایی فرهنگ نیز بوده و توسط افراد جامعه بازتولید می‌شود. تلاش برای ثابت و ایستا نگه داشتن جنبه هایی از فرهنگ عمومی توسط حاکمیت باعث می‌شود بهره وری عمومی نیز کاهش یافته و به تدریج فرهنگ رسمی از فرهنگ عمومی کشور فاصله بگیرد.
عضو هیات علمی جهاد دانشگاهی خراسان رضوی خاطرنشان می کند: در نظریه تأخر فرهنگی بیان می‌شود با توجه به سیال بودن فرهنگ، پویایی فرهنگ در جنبه‌های مادی و غیر مادی با یکدیگر تفاوت دارد. به گونه‌ای که جنبه‌های مادی، پویایی بیشتری نسبت به جنبه‌های غیر مادی دارند. از این رو ممکن است در فرآیند توسعه و دگردیسی یک فرهنگ شاهد کژ کارکردهای ناشی از نبود تغییر، توسعه و تکوین متناسب میان بخش‌های مادی از بخش‌های غیرمادی باشیم.
گاه بخش مادی فرهنگ عمومی سریع‌تر توسعه می‌یابد، در حالی که بخش غیرمادی نتواسته با این توسعه سازگار شود و لذا فرهنگ عمومی متناسب با آن وجود ندارد. اما وظیفه متولیان فرهنگ عمومی در یک جامعه مانند شورای فرهنگ عمومی، سازگار ساختن جنبه‌های مادی و غیر مادی فرهنگ و کمک به انطباق این جنبه‌ها در راستای بهره وری است.
فرهنگ عمومی مردم باید به رسمیت شناخته شود. مثلا اقدامات لازم جهت افزایش آگاهی و رشد اخلاق استفاده از فضای مجازی و فناوری جایگزین محدودسازی فعالیت‌ها و الگوهای رفتاری افراد جامعه به صورت دستوری شود. جایگزینی این اقدام موجب توسعه و رشد فرهنگ عمومی خواهد شد. از سوی دیگر اقدامات دستوری در راستای محدودسازی جنبه‌هایی از رفتار، فناوری و توسعه‌های مادی فرهنگ سبب می‌شود نه‌تنها ناچار به تسلیم شدن در برابر رشد و نفوذ فناوری و نوآوری‌های مادی جامعه شویم، بلکه با توجه به اینکه در جهت منع این جنبه فرهنگ عمل کرده‌ایم، از توسعه فرهنگ غیر مادی متناسب با فرهنگ مادی بازبمانیم و با آسیب‌های آن مواجه شویم. چنین آسیب‌هایی در گذشته نیز به دلیل کژ کارکردهای ناشی از استفاده از ویدئو و ماهواره ایجاد شده بود. در حال حاضر نیز بعضاً طرح‌ها و الگوهایی که در تقابل با توسعه فرهنگ عمومی است، دنبال می‌شود که مانع ارتقاء فرهنگ عمومی است.
