15 آبان 01 - 00:08  | 719 بازدید

گیلان فردا، شهلا ابراهیم زاده اصلی-مرکز پژوهش ‌های توسعه و آینده ‌نگری سازمان برنامه ‌و بودجه کشور به منظور استفاده از ظرفیت دانشگاه ‌ها و مراکز پژوهشی، برای انجام پژوهش‌ های مورد نیاز در زمینه توسعه و آینده ‌نگری سازمان برنامه بودجه کشور تأسیس شده است.

مرکز آموزش و پژوهش‌های توسعه و آینده ­نگری سازمان مدیریت و برنامه ­ریزی استان گیلان نیز با فعالیت در دو بخش آموزشی و پژوهش تلاش می­کند تا در خصوص  توانمندسازی کارکنان و انجام پژوهش­های کاربردی مورد نیاز دستگاه­های اجرایی استان از طریق تعامل با موسسات آموزش عالی و پژوهشی و فناوری، ماموریت خود را به درستی ایفا نماید.اما براستی این آموزش ها و پژوهش ها تا چه حد گره گشای مشکلات استان هستند؟ و اعتبارات پژوهشی چگونه تخصیص می یابند؟

***

دکتر مسعود یحیی زاده با بیان خلاصه­ای از عملکرد بخش پژوهشی مرکز آموزش و پژوهش‌های توسعه و آینده نگری سازمان مدیریت و برنامه­ریزی استان، گفت: کارگروه پژوهش طی سه جلسه­ای که در سال 1400برگزار کرد در مجموع  20 مصوبه داشت. مصوبات مربوطه ناظر بر تایید طرح­های پژوهشی کاربردی مورد نیاز دستگاه­ها، توزیع اعتبارات پژوهشی، بررسی عملکرد پژوهشی و سیاست­گذاری در امر بهبود فرایندهای مورد عمل بوده است.

***

وی در خصوص مدیریت بر اعتبارات پژوهشی  استان گیلان، گفت: با توجه به ایجاد رویکرد حل مسئله در دستگاه­ها ضرورت داشت تا نظام شناخت مسئله و راه­حل­گرایی استقرار و تقویت گردد لذا ایجاد و تقویت ساختارهای پژوهشی در دستگاه­های اجرایی با تشکیل کمیته­های پژوهش، ایجاد زمینه لازم برای عضویت دانشگاه­ها در کمیته­های پژوهش مذکور یکی از اقدامات راهبردی، بوده است که خوشبختانه این ابتکار عمل توانست رفتار دستگاه­ها را در قبال بهینه­سازی هزینه­کرد اعتبارات پژوهشی بهبود دهد به قسمی که تعداد جلسات شناسایی و تبیین مسائل از 36 جلسه در سال 1398 به 16 جلسه در سال 1400 و همچنین تعداد مسائل پیشنهادی از 211 مسئله به 82 مسئله در سال 1400 رسید که این کاهش نشان­دهنده غربالگری شناخت مسئله در کمیته­های پژوهشی و حذف مسائل غیر واقعی و شبهه مسئله بوده است. آمار سال 1401 نیز نشان می­دهد رویکرد اصلاحی همچنان ادامه دارد و تعداد عناوین مسئله به 64 عنوان رسید که این شاخص مطلوبی است.

هدفمندسازی هزینه­کرد اعتبارات و تمرکز بر حل مسئله، دامنه مسائل انباشته شده از سالیان قبل را به مرور کاهش می­دهد و به همین دلیل دستگاه­ها به سمت کیفی سازی کمیته­های پژوهش و شناسایی دقیق مسائل خود هستند.

 موضوع مهم دیگر در این رابطه شکل­گیری اجماع نظری، در حوزه مبانی مسئله­یابی و حل­مسئله بوده است. در دوره مذکور حداقل دو نشست آموزش پژوهش محور برای دستگاه­های اجرایی برگزار شده است تا کارشناسان امر ادبیات مشترکی داشته باشند.

و در کنار این اقدامات، فرایند مورد عمل در این دوره مورد بازنگری قرار گرفت و تلاش شد تا دقت و کیفیت کار ارتقا یابد که ضمن تهیه و ارسال راهنمای شرکت در فراخوان پژوهشی 1400 و فرم طرح پژوهشی به دستگاه های اجرایی، ثبت مشخصات طرح های پژوهشی مصوب در سامانه سمات ملی و اخذ کد پیگیری توسط دستگاه، معرفی نماینده به شورای عالی علوم جهت ایجاد هماهنگی های اداری با دبیرخانه شورا انجام شد و در این راستا  نظارت و تهیه گزارش پیشرفت کار، توسط ناظر و کمیته پژوهش دستگاه، همچنین تشکیل جلسه جهت ایجاد هماهنگی، رفع اشکالات، پاسخ به سوالات احتمالی و نحوه هزینه کرد اعتبارات پژوهشی  پیگیری شد.

وی داوری طرح های پژوهشی1400 و  ابلاغ اعتبارات پژوهشی به دستگاه های اجرایی را در همین بخش برشمرد.

***

یحیی زاده در خصوص اقدامات نظارتی مرکز بر اساس دستورالعمل بند (ه) تبصره 9 نیز خاطر نشان کرد: بخشی از کار ما به نظارت و دریافت گزارش عملکرد از دستگاه اجرایی اختصاص می یابد. از جمله دریافت گزارش پیشرفت طرح­ها در مقاطع شش ماهه و ارسال گزارش به امور برنامه­ریزی، نظارت و آمایش سرزمین و امورآموزش عالی، تحقیقات و فناوری سازمان برنامه بودجه کشور که حداکثر تا یک ماه پس از دریافت گزارش از دستگاه های اجرایی از سوی سازمان مدیریت برنامه­ریزی  استان انجام و در جلسات عملکرد پژوهشی دستگاه­های اجرایی استان ارایه می شود.

***

وی در پاسخ به این سوال که انتخاب دستگاه پژوهش محور برتر استان چگونه انجام می شود، گفت: تبیین شاخص­های لازم برای شناسایی دستگاه های پژوهش محور، تهیه راهنمای تکمیل فرم ارزیابی عملکرد پژوهشی دستگاه­های اجرایی، انجام فرآیند دریافت اطلاعات و ارزیابی عملکرد از طریق سامانه مرکز، تشکیل جلسه با اعضای کارگروه انتخاب دستگاه اجرایی پژوهش محور استان به منظور بررسی و انتخاب دستگاه پژوهش محور برتر استان روندی است که در این مورد طی می شود. سپس صورتجلسه انتخاب دستگاه اجرایی پژوهش محور استان به معاون پژوهشی دانشگاه گیلان به عنوان دبیر جشنواره برگزیدگان هفته پژوهش و فناوری گیلان ارسال و در پایان نیز ضمن پاسداشت هفته پژوهش، جلسه تقدیر از کارشناسان برگزیده پژوهشی دستگاه های اجرایی استان برگزار می شود.

***

وی با اشاره به انجام امور دبیرخانه ای کارگروه آموزش، پژوهش، فناوری و نوآوری، دریافت برنامه جلسات گروه­های کاری ذیل کارگروه و همچنین دریافت صورتجلسات گروه­های کاری و پیگیری اجرای مصوبات دنبال شده و برگزاری نشست­های کارگروه، گفت: پیگیری مصوبات اجرایی کارگروه و ارایه گزارش به دبیرخانه شورای برنامه ریزی و توسعه نیز از وظایف این بخش می­باشد.

***

رییس گروه پژوهش و آینده نگری مرکز آموزش و پژوهش‌های توسعه و آینده نگری سازمان مدیریت و برنامه­ریزی استان گیلان تدوین فرایند تخصیص اعتبارات پژوهشی دستگاه های اجرایی را شامل تشکیل جلسات هماهنگی برای وحدت رویه امور پژوهشی در دستگاه های اجرایی، پیگیری برای استقرار و فعال سازی کمیته های پژوهشی دستگاه های اجرایی، تبیین فرایند و تهیه کاربرگ های مسئله­یابی و بیان مسئله برای فراخوان و بررسی مسائل مورد فراخوان ارسالی از سوی دستگاه ها در جلسات مشترک با دستگاه اعلام کرد و افزود: در این رابطه تعداد 16 جلسه برگزار کردیم که 87 مسئله مورد بررسی و 36 مسئله و تایید شد.

***

وی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه اولویت بندی و تبیین مسائل پژوهشی استان چگونه تعیین می شود، تصریح کرد: در جلسه ای که در تاریخ  29/3/1401 تشکیل شد در این مورد بحث و تبادل نظر صورت گرفت و این جلسه مصوباتی داشت از جمله:

1 – دستگاه های اجرایی که طی سال گذشته عملکرد خوبی در جذب اعتبارات، نظارت و اجرایی کردن نداشتند را طبقه بندی کرده و در کارگروه آموزش و پژوهش و شورای برنامه ریزی و توسعه استان، طرح موضوع نماییم .

2 – برگزاری جلسه با دانشگاه های استان گیلان در خصوص نحوه هزینه کرد اعتبارات پژوهشی

3 – مسائل اساسی و راهبردی استان در کنار مسائل دستگاهی مورد توجه باشد تا در صورت ضرورت در کارگروه مطرح گردد.

البته نشست های پژوهش محور در دستگاه های اجرایی ( در خصوص تبیین نتایج تحقیقاتی سال های 1399 - 1398) و همچنین تدوین برنامه اجرایی و زمانبندی نشست ها و شیوه نامه برگزاری نشست ها و اجرای برنامه نشست ها با همکاری کمیته پژوهش هر دستگاه نیز با تشکیل 11 جلسه تهیه و انجام شد. هدف از این مصوبات نیز توجه دادن دستگاه های اجرایی به اهمیت پژوهش محوری و تشویق دستگاه های فعال در این حوزه بوده است.

***

وی با بیان اینکه تهیه شاخص های انتخاب دستگاه های اجرایی پژوهش محور استان و بازنگری و بهنگام سازی شاخص های دستگاه پژوهش محور نیز در این بخش پیگیری شده است در پاسخ به اینکه به لحاظ مقایسه­ای کمیت و کیفیت طرح های پژوهشی استان از مرداد 1400 تا مرداد1401 را چگونه ارزیابی می کنید، گفت:

روند بهبود تدریجی و در طول زمان اتفاق می­افتد. در این خصوص عواملی در کیفی سازی امر پژوهش نقش دارند که امید واریم با تقویت کمیته­های پژوهش در امر شناسایی مسائل واقعی و بیان درست مسئله در سال 1401 پژوهشگران عزیز با درک کامل از مسائل، طرح­های مطلوب نظر را ارایه نمایند.

***

وی با تاکید بر اینکه توجه به کاربست نتایج پژوهشی در اولویت قرار دارد، افزود: لذا یکی از مهم­ترین وظایف کمیته­های پژوهش در دستگاه­ها ایجاد کاربست برای نتایج تحقیقات است، نمونه­هایی وجود دارد که دستگاه­ها توانسته­اند از خروجی پژوهش در بهبود روندها استفاده نمایند. دستگاهی مانند اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی، شیلات و آبزیان، جهاد کشاورزی نمونه­هایی از این دستگاه­ها هستند.

تحلیل اطلاعات نشان­داده است چنانچه دستگاهی کمیته پژوهش توانمند و پیگیر داشته باشد علاوه بر شناخت درست مسئله قادر است از نتایج پژوهش به نفع سازمان و جامعه ذینفعان استفاده نماید، لذا بیشتر تمرکز ما در سال 1401 و 1402 تقویت و توانمندسازی کمیته­های پژوهش دستگاه­ها خواهد بود.

چون استان گیلان از مسائل انباشته ناشی از بی­تدبیری در سنوات گذشته رنج می­برد که همه ما مواردی را می­توانیم برشماریم مانند پسماند، تالاب، رودخانه­ها و ... بسیاری از این مسائل که تبدیل به بحران شده ناشی از فقدان عکس ­العمل درست و به موقع بوده است، در حقیقت نظام شناسایی مسئله در دستگاه­ها حساسیت و درجه آگاهی مدیران را از بروز یا شکل­گیری مسئله افزایش خواهد داد. در همین راستا یکی از سیاست­های پیش­بینی شده تشویق دستگاه­ها در ایجاد ساختارهای مشترک همکاری برای شناسایی مسائل اشتراکی و حل مسائل مشترک می­باشد که امید است از سوی مدیران استان جدی گرفته شود و از بروز مسائل پیشگیری نماییم.